|
Służba wojskowa:
W okresie 1908/9
J. Aleksiewicz odbywał służbę w wojsku austriackim jako jednoroczny
ochotnik 19 pułku strzelców. Od 1 sierpnia 1914 r. w
randze chorążego służy w 36 pułku Kołomyjskim Obrony Krajowej
jako lekarz batalionu. Wraz ze swoją jednostką odbył kampanię od
Czerniewic, druga bitwę pod Lwowem, następnie bitwę pod Dęblinem. W
czasie odwrotu między Żurawiem, a Haliczem powstrzymał jako
komendant taboru sanitarnego atak Kozaków, za co przez dowództwo 43
Dywizji został odznaczony Krzyżem Złotym z koroną. Następnie odbył
kampanię karpacką i aż do 1916 roku służy w stopniu podporucznika na
froncie rosyjskim jako naczelny chirurg w 43 Dywizyjnym zakładzie
Sanitarnym. W okresie 1916 - 1918 w stopniu porucznika pełni funkcję
ordynatora oddziału chirurgicznego w szpitalu polowym nr 307 we
Lwowie.
Służbę w wojsku
austriackim kończy w stopniu kapitana.
Dalej była Obrona
Lwowa, gdzie zgodnie z rozkazem Dowództwa POW obejmuje funkcję
starszego ordynatora w szpitalu Nr 1 wojsk polskich we Lwowie. W
1919 roku na polecenie Ministra Spraw Wojskowych organizuje szpital
chirurgiczno-ortopedyczny w Domu Inwalidów, tworząc oddział
inwalidów ociemniałych na 200 łóżek wraz z fabryką szczotkarską,
koszykarską i kursem pisania na maszynie. Tworzy również oddział dla
inwalidów 100 %, na kolejne 200 łóżek z fabryką protez oraz
oddział kliniczny chirurgii ortopedycznej wraz z Instytutem
Zandrowskim.
Zwolniony z
czynnej służby wojskowej w maju 1929 roku. W sierpniu 1930 r.
zweryfikowany do stopnia majora. W pierwszych dniach wojny Iwonicka
Drużyna Strzelecka pod jego komendą wyrusza w kierunku Lwowa.
Dołączają do niej inne drużyny i ochotnicy z różnych mijanych
miejscowości. W czasie przemarszu stoczyli kilka potyczek z
Niemcami. W Bezmiechowej w potyczce ginie 2 strzelców, natomiast pod
Gródkiem Jagiellońskim zabity zostaje młody iwonicki narciarz
wyczynowy - Stanisław Kielar. Wobec przeważającej siły wroga Dr.
Aleksiewicz podejmuje decyzję o rozwiązaniu oddziału. Dziesiątego
września 1939 roku zgłosił się do czynnej służby wojskowej w kadrze
zapasowej 6 szpitala Okręgu Lwów.
Rozkazem dziennym
Nr 11 został mianowany z polecenia Szefostwa Sanitarnego DOK VI
Komendantem Szpitala Wojennego Nr 604 przy ul. Kurkowej we Lwowie.
Funkcję tą pełnił do 22 września czyli do dnia kapitulacji.
Do Armii Krajowej
wstępuje w 1942 roku (pseudonim „Wilczur”). W okresie 1942 - 1944
po powrocie do Iwonicza-Zdroju pełni funkcję szefa sanitarnego w
sztabie Inspektoratu powiatu krośnieńskiego. Wsypa, jaka miała
miejsce na początku lipca 1944 r zmusiła Go do ukrywania się pod
Wieliczką (od 3.VII do 14 VIII). 16 sierpnia powraca do Iwonicza i
obejmuje szefostwo szpitala zorganizowanego przez żonę Anielę.
Pośmiertnie w 1960
r. otrzymuje awans do stopnia podpułkownika
Służba medycynie i
służba cywilna.
Po ukończeniu
służby wojskowej dr. Aleksiewicz rozpoczyna prywatna praktykę
lekarską we Lwowie zwieńczoną otwarciem prywatnej lecznicy przy ul.
Fridrichów wraz z wytwórnią protez. Od 1921 roku odbywa staże
specjalistyczne za granicą:
U prof. Lorenza w
Wiedniu (Allgemeines Krankenhaus), prof. Schanza w Dreźnie, u
słynnego dr. Colot’a w Berck-Su-Maer, równocześnie zapoznając się
tam z pracą innych ośrodków przeciw gruźliczych, jak słynnych
szpitali fundacji amerykańskiej pod kierunkiem Calvego i Gallanta.
Następnie wyjeżdża
do Lesin do słynnego Rollier‘a oraz do Holienlychem gdzie zapoznał
się z wzorowanym na Rollierze sposobem leczenia gruźlicy kostnej
prowadzonym prze prof. Kischa. Poznał również metody lecznicze
stosowane w mediolańskim Instytucie prof. Goleacziego. Wszystkie te
metody, doświadczenia i wzory stosował w lwowskiej lecznicy
ortopedycznej i sanatorium Sanato w Iwoniczu- Zdroju. Był
posiadaczem legitymacji Fakultetu Medycznego Uniwersytetu
Wiedeńskiego.
W maju 1921 roku
dr. Aleksiewicz objął ofiarowane Mu przez właścicieli Iwonicza
stanowisko Naczelnego Lekarza Komisji Zdrojowej .Rozpoczął tu
również praktykę lekarską. Rok był podzielony na
działalność w Iwoniczu w sezonie letnim i na działalność we Lwowie w
okresie jesienno- zimowym.
W 1925 r.
postanowił wybudować w Iwoniczu nowoczesne Sanatorium dla leczenia
przypadków chirurgicznej gruźlicy widząc, że tego typu lecznic
brakuje w Polsce. Prace budowlane przerwano w 1928 r. z powodu braku
funduszy (obecnie na tym miejscu mieści się uzdrowiskowy Zakład
Przyrodoleczniczy). We wrześniu 1927 r. rozpoczął budowę budynku
SANATO, który miał stanowić zaplecze gospodarczo - mieszkalne dla
sanatorium właściwego, ale został przystosowany dla potrzeb
sanatoryjnych. Budowę SANATO ukończono w 1932 r.
W okresie 1934 –
1936 pełni funkcję lekarza Ubezpieczalni Społecznej w
Iwoniczu.
SANATO powstało
dzięki ciężkiej pracy i wyrzeczeniom, pomocy rodziny własnej i żony
Zofii, która sprzedając kamienicę we Lwowie walnie przyczyniła się
do ukończenia inwestycji, dlatego też zawsze była uważana za
fundatorkę sanatorium.
Nieuleczalnie
chora Zofia umiera w marcu 1933 r.
W 1938 r. dr Aleksiewicz zaślubił Anielę z Łepskich, a w 1939 r .
urodził się syn Czesław.
Dobrze rozwijającą
się działalność leczniczą w Iwoniczu i Lwowie przerwał wybuch
II wojny światowej w 1939 r . Komenderowanie szpitalem wojennym
zakończył 22 września 1939 roku.
Doktór nadal
opiekował się chorymi i rannymi, starał się wrócić do Iwonicza, nie
dopuszczono Go jednak do komisji repatriacyjnej. Cudem uniknął
wywózki do Rosji. Jakiś czas pracował jako robotnik przy odśnieżaniu
miasta. W 1940 r. zatrudniony został jako lekarz w III Robotniczej
Poliklinice. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa w lipcu 1941 roku
przerwał pracę i ukrywał się przed Gestapo. Szesnastego
grudnia 1941 roku powrócił z rodziną do Iwonicza. Zaraz po
powrocie z polecenia władz organizuje szpital zakaźny w związku z
epidemią tyfusu. 24 marca zostaje aresztowany przez Gestapo i
osadzony w więzieniu krośnieńskim na skutek denuncjacji dr.
Wiesławskiego.
Z inicjatywy
władz konspiracyjnych i właścicieli Iwonicza został po prostu
wykupiony od Niemców.
Jako czynnie
działający lekarz – udzielał konspiracyjnej pomocy żołnierzom
Batalionów Chłopskich i AK. Udzielał pomocy także ludności cywilnej.
Trzeciego lipca 1944 r. ucieka z Iwonicza, gdyż nastąpiły tu masowe
aresztowania. Pod nazwiskiem „Nowodworski” jako ogrodnik ukrywa się
pod Wieliczką. 16 sierpnia powraca do Iwonicza i przystępuje do
pracy w przyfrontowym szpitalu zorganizowanym przez żonę Anielę w
SANATO. Grupa zaangażowanych lekarzy przeważnie ze Lwowa i
pielęgniarek miejscowych udzielała pomocy żołnierzom podziemia,
dezerterom, uciekinierom z obozów, cywilom i uratowanym jeńcom
sowieckim mimo odcięcia od Krosna, braków w wyposażeniu i
zaopatrzeniu.
W listopadzie 1944
roku władze starostwa mianowały Go lekarzem okręgowym - Okręgu
Sanitarnego Gminy Iwonicz i Miejsca Piastowego (1944-1945)
Po wkroczeniu
Armii Czerwonej, Powiatowy Urząd Ziemski w Krośnie zleca doktorowi
zabezpieczenie majątku Zakładu Zdrojowego. Jego wystąpienia,
memoriały i wnioski kierowane do władz starostwa i województwa
nie zapobiegły wywożeniu majątku przez Sowietów.Trzeciego maja 1945
roku sowiecki personel medyczny i ranni opuścili zajmowane
obiekty co stworzyło możliwość uruchomienia uzdrowiska.
Doktor otrzymuje
15 maja nominacje na Pełnomocnika Rządu, a następnie p.o. dyrektora
Państwowego Zakładu Zdrojowego Iwonicz-Zdrój. Dzięki ogromnemu
wysiłkowi organizacyjnemu przy pracach porządkowych i remontowych 15
lipca 1945 roku otwarto pierwszy powojenny sezon kąpielowy.
Stan zdrowia
Doktora ulega pogorszeniu, coraz bardziej dokucza Mu cukrzyca i jej
skutki, a szczególnie katarakta. W 1946 r. musi poddać się leczeniu
operacyjnemu w Krakowskiej Klinice Okulistycznej.
Na skutek donosów
najbliższych współpracowników zostaje aresztowany w 1947r., a
następnie osadzony w więzieniu (na Zamku w Rzeszowie) pod zarzutem
niedociągnięć finansowych, braku nadzoru i niegospodarności. W
wyniku orzeczenia sądowego zostaje oczyszczony z zarzutów
Sprawa to była
powodem odwołania doktora ze stanowiska Dyrektora Uzdrowiska w maju
1947 roku.
W 1947 roku
zostaje zatrudniony jako lekarz domowy Ubezpieczalni Społecznej.
W latach 1946-1947
jest lekarzem szkolnym w Państwowym Sanatoryjnym Gimnazjum i Liceum
w Iwoniczu Zdroju, a później w okresie 1948-1950 też nauczycielem
kontraktowym w tej szkole. Ucząc z pasją wiele czasu poświęcał
swojej ukochanej chemii, udostępniając pomieszczenia laboratoryjne
SANATO na doświadczenia chemiczne uczniów.
W okresie
1950-1952 jest ordynatorem w Poradni Zdrojowej i dodatkowo
kierownikiem Pracowni Analitycznej.
W czerwcu 1952
roku otrzymuje angaż na Dyrektora i ordynatora Sanatorium nr. 3 im.
Juliana Marchlewskiego - jest to Jego własne sanatorium
SANATO, wówczas już przejęte pod zarząd przymusowy.
W 1955 roku
uzyskał uznanie II stopnia specjalizacji i przyznanie tytułu
ortopedy i traumatologa.
Od pierwszych dni
po wyzwoleniu dr. Aleksiewicz próbuje prowadzić praktykę lekarską w
przywróconym do funkcji leczniczych SANATO. Niestety i
stan zdrowia i braki wyposażenia oraz trudności finansowe,
przeszkadzająca władza z UB włącznie, nie pozwoliły na normalną
działalność specjalistyczną. SANATO zostaje wydzierżawione przez
dyrekcję uzdrowiska, następnie w 1952 roku przejęte z naruszeniem
prawa pod zarząd przymusowy, a w 1959 roku upaństwowione bez
jakiegokolwiek odszkodowania dla właściciela.
Spustoszenie
jakie uczyniła cukrzyca i stresy związane z utratą SANATO m.in. były
przyczyna Jego śmierci w listopadzie 1957 r.
Działalność społeczna.
Dr Aleksiewicz w
swoim bogatym życiu należał do kilkudziesięciu towarzystw i
organizacji. Zaczęło się od organizacji studenckich, następnie
Drużyn Bartoszowych. Był aktywnym członkiem Związku Obrońców Lwowa,
a w 1926 roku został powołany na członka Rady Zwiadowczej Związku.
Obowiązkowo należał do Izb Lekarskich we Lwowie, a po wojnie w
Krakowie.
Aktywnie
uczestniczył w Stowarzyszeniach medycznych: Polskim Towarzystwie
Ortopedycznym, Związku Lekarzy Państwa Polskiego, Polskim
Towarzystwie Balneologicznym, Polskim Związku Przeciwgruźliczym,
PCK, a pod koniec życia był honorowym członkiem Polskiego
Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego.
Uczestniczył w
wielu zjazdach lekarskich w kraju i za granica, często występuje na
nich z referatami, bądź działa w ich komitetach organizacyjnych.
Wchodził w skład komitetu redakcyjnego „Chirurgii Narządów Ruchu i
Ortopedii Polskiej”. Należał do Związku Oficerów Rezerwy i Związku
Byłych Ochotników AP. Otrzymał legitymację Ochotnika
Zaolziańskiego Korpusu Ochotników Ziemi Krakowskiej. Choć należał
również do Polskiego Związku Łowieckiego i Towarzystwa Łowieckiego
nigdy nie polował, bo za bardzo kochał zwierzęta. Był członkiem
Towarzystwa Przyjaciół Gdyni, Klubu Dobrej Książki, Towarzystwa
Opieki nad Zwierzętami, Towarzystwa Miłośników Muzyki, i Opery we
Lwowie, Lwowskiego Towarzystwa Filatelistycznego, Ligii Obrony
Powietrznej i Przeciw Gazowej, Kasyna i Koła Literacko-
Artystycznego we Lwowie, był honorowym członkiem
Stowarzyszenia właścicieli Realności, Pensjonatów, Kupców i
Przemysłowców w Iwoniczu Zdroju. Należał do Związku Strzeleckiego.
Przyczynił się do reaktywacji „Strzelca” w Iwoniczu (1921-1923).
Objął nad nim komendę, a po reorganizacji w 1927 roku został
jego prezesem w Iwoniczu -Zdroju. W 1924 r. był współzałożycielem
Iwonickiego Klubu Narciarskiego, który stanowił sekcję Polskiego
Towarzystwa Tatrzańskiego. Spowodował przejęcie opieki nad klubem
przez Związek Strzelecki (1928). Był również założycielem drużyny
"ORLĘTA" Związku Harcerstwa Polskiego w Iwoniczu - Zdroju, a także
opiekunem 23 drużyny im. Paderewskiego (1935 - 1938).
Uczestniczył w
akcjach charytatywnych, był opiekunem sądowym osieroconych dzieci. W
latach 30-tych uruchomił nawet kino letnie w Iwoniczu i przyczynił
się do wydawania gazety „Iwoniczanka”. W 1946 roku został V-ce
przewodniczącym Gminnego Komitetu Opieki Społecznej, a w 1949 roku
został ławnikiem Sądu Okręgowego w Krośnie.
Najważniejsze inicjatywy.
Po zapoznaniu się
z metodami leczenia gruźlicy kostno-stawowej za granica powziął
postanowienie wybudowania w Polsce ośrodka leczenia gruźlicy kości i
stawów, szczególnie u dzieci i młodzieży - opartego o kompleks
sanatoryjny z zapleczem diagnostycznym, operacyjnym, balneologicznym
i rehabilitacyjnym. Idei tej poświęcił całe swoje „medyczne” życie.
Po otrzymaniu
rozkazu w 1918 r. zorganizowania oddziału chirurgicznego w lwowskim
szpitalu wojennym zorganizował 200 łóżkowy oddział z wytwórnia
protez i pracownia koszykarską i szczotkarską/rehabilitacja
zajęciowa/.
W latach
występował do władz w sprawie budowy sanatorium o profilu gruźlicy
kości. Niestety bez odzewu. Budowa sanatorium SANATO w Iwoniczu –
Zdroju było w części realizacją idei, niestety trudności
finansowe, zmiany ustrojowe i ich konsekwencje nie pozwoliły na
pełne zrealizowanie szczytnych zamierzeń. Po wojnie w 1948 r.
wystąpił do władz oświatowych woj. rzeszowskiego w sprawie powołania
do życia szkoły średniej dla młodzieży chorej gruźlicę kości i
stawów (połączenie nauki z leczeniem) w oparciu o bazę lokalową w
SANATO i leczniczą w uzdrowisku.
Inicjatywa ta, jak
i wiele innych nie znalazła uznania u decydentów. Pozostała z niej
nazwa „Sanatoryjne Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące w Iwoniczu
–Zdroju”, by zmienić w latach 50 – tych nazwę na Liceum
Ogólnokształcące.
We Lwowie
działał na rzecz biednych i chorych. W Iwoniczu aktywnie
uczestniczył w staraniach o budowę szkoły podstawowej i ustanowienia
parafii.
Ordery i odznaczenia.
W latach 1914-1916
otrzymał:
- Złoty Krzyż
Zasługi na wstędze z koroną
- Signum Laudis –
medal walecznych
- Pro Patria et
Humanitate „Ehrenziechen” II klasy von Roten Kreutz
- Karl Truppen
Kreutz/ Wszystkie austriackie/
Z polskich:
- Krzyż Walecznych
/1921r./
- Medal
Niepodległości
- Medal za odbycie
służby w czasie wojny
- Krzyż Obrony
Lwowa /1919r./
- Orlęta –medal
wojenny /1919r/
- Honorowa Odznaka
„Orlęta”
- Złoty Krzyż
Zasługi
- Sowiecki medal
„Za odwagę” w 1944 r.
- Medal Zwycięstwa
i Wolności w 1945 r.
Pośmiertnie
Odznaka Grunwaldzka w 1957 roku i Krzyż Armii Krajowej nadany
w Londynie w 1970 roku..
Najwyżej sobie
cenił Krzyż Walecznych, odznaczenia „Lwowskie” za wojnę z Ukraińcami
1918-1919 i podziękowania od pacjentów, szczególnie listy od dzieci.
„Z i u n e k”
Tak nazywali Go
rodzice ,a później najbliżsi i przyjaciele . Chciał zostać
śpiewakiem operowym miał mocny, ciepły baryton, świetny słuch i
uzdolnienia muzyczne .Ojciec przekonał Go jednak do zawodu lekarza.
W tym zawodzie osiągnął wszystko, co mógł osiągnąć lekarz praktyk.
Proponowanej po II wojnie światowej profesury nie przyjął, chciał
pozostać blisko pacjentów. Udzielał pomocy medycznej wszystkim bez
różnicy, najchętniej pomagał dzieciom.
Służył swoją
wiedzą w każdej sytuacji nawet wtedy, gdy przedzierał się przez
front niemiecki po rannych sowietów pozostawionych przez Niemców w
Iwonickiej stodole .Znał perfekt język niemiecki i łacinę, słabiej
francuski, włoski i rosyjski. Uczył się do końca czytając
zagraniczna prasę fachową, co pozwoliło Mu śledzić najnowsze
osiągnięcia w medycynie, do końca też utrzymywał kontakt ze
szwajcarską firmą farmaceutyczną „Santos”.
Był zapalonym
czytelnikiem, zwłaszcza powieści historycznych. Dużo wolnego czasu
poświęcał kolekcjonowaniu znaczków pocztowych i monet.
Pozostawił po
sobie m.in.: pamiętnik z okresu I wojny światowej, notatki dotyczące
prowadzenia ogrodu, prac polowych i pielęgnacyjnych, - Skrypt do
nauki masażu z rycinami,- Historię szpitala chirurgiczno –
ortopedycznego /1918-1920/- Księgi chorych z lat 30 tych i z
okresu działalności szpitala przyfrontowego /1944 rok/ oraz
liczne prace publikowane w prasie fachowej i referaty naukowe.
Kochał zwierzęta
zwłaszcza psy, był zapalonym ogrodnikiem, wiele czasu spędzał w
ogrodzie, stworzył dużą pasiekę, hodował kucyki, kozy, gołębie.
Był bardzo
impulsywny, ale szybko się uspokajał, nie był małostkowy i
pamiętliwy, nie umiał się mścić, odpuszczał nawet tym, którzy wobec
Niego zawinili.
Najbardziej kochał
Lwów, miasto Jego młodości, miasto które bronił w 1918 i 1919 roku,
gdzie rozpoczął praktykę lekarską, gdzie się ożenił z ukochaną
Zofią.
Pokochał też
Iwonicz Zdrój z którym związał się od 1921 roku jako lekarz
Naczelny Komisji Zdrojowej, później właściciel
sanatorium, konspirator członek AK , dyrektor uzdrowiska. Po II
wojnie światowej Iwonicz stał się jedyna ostoją po utracie
Lwowa i był mu wierny do końca.
Uwielbiał kobiety,
ale kochał tylko trzy: matkę Julię, pierwszą żonę Zofię i drugą
Anielę. Zofia jak słusznie określono w jej nekrologu była Jego
„dobrym duchem, przyjacielem, towarzyszem życia i pracy”. Ta
arystokratka, pianistka i intelektualistka miała ogromny wpływ na
Doktora. To Ona powzięła zamysł stworzenia fundacji dla dzieci
chorych na gruźlicę, to Ona poświeciła część swego majątku na budowę
sanatorium w Iwoniczu, a po jego wybudowaniu organizowała pracę
personelu i kierowała sferą „ nie medyczną” placówki.
Druga żona Aniela
jako pielęgniarka była bardziej zawodowo związana z doktorem,
niezwykle pracowita, poświeciła się mężowi i pacjentom. Wspierała
męża w najcięższych chwilach, spowodowała że pożycie małżeńskie było
przykładem serdeczności i wzajemnego poświecenia.
Dr. Józef
Aleksiewicz był patriotą, co udowodnił jako lekarz,
żołnierz i społecznik. Uważał, że wszystko co robi, to robi dla
Polski i dla chorych, dlatego nie skorzystał z propozycji
wyjazdu za granicę, po to aby w Szwajcarii czy Austrii
zbudować to co zbudował w Iwoniczu.
Był głęboko
wierzącym, aktywnie uczestniczył w życiu kościoła wspierając
Iwonicką parafię i Zakon OO Michalitów w Miejscu Piastowym
zarówno materialnie jak i pomocą medyczną. Dużo czasu poświęcał
modlitwie i literaturze religijnej.
Doktor był
przykładem człowieka, który wychowany według wzorów z przełomu XIX
wieku i początku XX żył nie marnując szansy jaką posiada każdy
człowiek, a więc żył poświęcając się nauce, pracy, chorym i
wszystkim ludziom potrzebującym - służąc ojczyźnie w czasie pokoju i
wojny.
Umierał
rozgoryczony ze świadomością, że utracił swoje SANATO i Lwów. Nie
mógł być pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa jak sobie życzył.
Spoczywa w Iwoniczu, który kochał do końca.
Zmarł 26 listopada
1957 roku. |
